Bu tarihten başlayarak Pagan dönemden kalma tüm tapınaklara kiliseler elkoydu. Ermeni diline bir alfabe verilmesi ve yazı dili olarak kullanılması Hristiyanlık sonrasına rastlar. Ermeni sözlü geleneği ilk kez bu dönemde ve Hristiyanlık etkisi altında kayda geçer.
Orijinal gelenekteki pagan yönler yontulur. Önceki dönemde Hayk, Angle, Vahan ve Ara’ya atfedilen tanrısal nitelikler atılır. Ama adları şecereden atılmaz. Hayli önemsizleştirilerek korunur.
Ermenistan’da Hiristiyanlığın benimsenmesi o günkü koşulların ve dengelerin dayattığı politik bir tercihti.
Ermenistan’da kilise tarihi Hristiyanlığın benimsendiği 4‘üncü yüzyılda başladı. Bu süreci başlatan Kayserili (Kapadokyalı) St. Gregory oldu. Hiristiyanlığın hakim kanadı Ermenistan’da onun adıyla Gregoryen mezhebi olarak bilindi.
Zamanın Ermenistan Kralı Tridates’in St. Gregory elinden yeni dini benimsemesi bir dönemeç oluşturdu.
İlk Ermenistan Patrikleri
Erken aşamada dinsel otorite tahtında oturanlar şu isimlerdir:
St. Gregory (4. yüzyıl): İlk Ermeni patriki. Babası “Anak“ ya da “Burdar“ adında bir Horasanlı’dır. Annesi Sophy’dir. Kendisi Kayseri’de doğar. Mariam ile evlenir.
Hayatı Daranalik (Kemah) dağlarında geçer ve orada gömülür. Daranalik, modern Kemah ve Koçgiri bölgesidir. Burası Dersim’in bir parçası olup sonraları Pavlakilerin üstlendiği aynı bölgedir. St. Gregory’nin iki oğlundan sözedilir: Vrtanes ve Aristakes.
Aristakes : St Gregory’nin oğlu. 328-335 arasında Ermenistan patriarkıdır. 325‘te toplanan Nicea Meclisi‘ne St Gregory ve Kral Trdat’ın (ölm. 330) direktifiyle Ermenistan temsilcisi olarak katıldı.
Bu toplantıdan sonra Daranalik (Daranalik Eyaleti) dağlarına döndü. Yaşamının sonuna kadar burada kaldı. Tsopkh Eyaleti’nde öldürüldü. Gregory ailesinin öz-toprağı Akilisene Eyaleti nin T’il köyünde toprağa verildi. Bu köy, St Gregory ailesinin mülküydü.
Bazı kaynaklarda mezarının Kemah (Ani)‘ın T’ordan köyünde olduğu kayıt edilmiştir.
Kaynak: http://www.desmalasure.de/
