Kemah’ın kuzeybatısındaki eski adı Sonkoru (Sunguru) olan Taşbulak Köyü’nde, köyün yaklaşık 500m. Batısındaki üçgen biçimli sarp tepe üzerinde, bugün iri kayalardan örülü temel izleri görülebilen kale ile bunun doğu yönünde Urartu geleneğinde kayaya oyma mezar bulunmaktadır.
Ana kayaya doğu-batı yönünde çentilerek, son derece muntazam biçimde yapılmış kaya mezarın doğudan, dikdörtgen formlu kapı ile ulaşılır. Kapıdan geçtikten sonra ulaşılan giriş bölümü, 1.60 x 2.93 m. Boyutlarında ve dikdörtgen bir odacık şeklindedir. Bu bölümün batısındaki dikdörtgen çerçeveli bir başka kapı ile de asıl mezar odasına ulaşılmaktadır. Uzun kenarları 3.50 m. Kısa kenarı ise 2.89 m. Ebatlarında, kareye yakın dikdörtgen bir plana sahip olan mezar odasının kuzeyinde, kayaya oyulmuş 4, güneyinde ise 3 niş bulunmaktadır. Kuzeydoğu köşede de 35 cm. Derinlikte, 50 x 73 cm. Boyutlarında bir kurban çukuru yer almaktadır.
Kaya mezarının etrafını çevreleyen Kale’nin kiklopik örgülü duvar tekniği kalın seramik parçaları ve kaya mezarı, Urartu dönemine işaret etmektedir. Van Kalesi’nde, Tercan yakınlarındaki Şirin Kale’de, Erzurum’un Hınıs ilçesine bağlı mülk köyü yakınlarında bulunan kaya mezarları ile, Taşbulak kaya mezarı arasında ortak özellikler dikkati çeker.
Kaynak: KemahTarihi.com